Kada napraviti rekonstrukciju

KADA NAPRAVITI REKONSTRUKCIJO?

Rekonstrukcija se može izvršiti u istoj proceduri, odmah nakon uklanjanja dojki. Za neke pacijente, trenutna rekonstrukcija se ne preporučuje ili nije dostupna. Stoga je odložena rekonstrukcija izvršena u drugoj proceduri, bilo kada kasnije.

Postoji i treća opcija koja se naziva odložena-neposredna rekonstrukcija koja balansira prednosti i ograničenja i neposredne i odložene rekonstrukcije. Obezbjeđuje poboljšani estetski i psihološki ishod, u poređenju sa odloženom rekonstrukcijom, ali ne otežava eventualnu sprovedbu zračenja ako je određeno postoperativno.

Odložena-neposredna rekonstrukcija dojke

U vrijeme mastektomije, pod kožu i mišiće grudnog koša ubacuje se ekspander  kako bi zadržao višak kože koja ostaje nakon mastektomije. Poslije nekoliko mjeseci zamenjen je tkivom ili implantom.

Ako patohistološka procjena karcinoma u uklonjenom tkivu dojke ukazuje, da radioterapija nije potrebna pacijenti pređu u drugu fazu. Tokom druge faze oni prolaze kroz definitivnu rekonstrukciju dojke, putem promjene ekspandera bilo sa režnjem (flapom) ili silikonskim implantom. U slučajevima kada je potrebna dodatna radioterapija, ekspander tkiva očuva kožni omotač tokom liječenja. Pacijenti se nadgledaju tokom zračenja, u slučajevima kada prekrivena koža postaje suviše tanka, proširenje tkiva može se privremeno zaustaviti ili čak  smanjiti volumen eksapandera. Djelimična deflacija smanjuje stres na površini kože. Nakon završetka radioterapije i faze oporavka tkiva, izvodi se druga faza, tokom koje se zamjenjuje ekspander, najčešće sa režnjem (flapom).

Prednosti:

  • Omogučava optimalno lječenje karcinoma sa radioterapijom
  • Nema komplikacija zbog zračenja rekonstruisane dojke (kontrakcija kapsule, nekroza režnja (flapa)
  • Omogućava mogućnost revizije položaja inframamarne brazde i mogućeg uklanjanja kože povjeđene tokom zračenja.
  • Žene imaju vremena da razmisle o predloženim variantama rekonstrukcije

Nedostaci:

  • Dodatni hirurški postupak i proces oporavka usljed dvostrukog postupka
  • Rizik od infekcije ekspandera
  • Moguć povećan rizik od socijalnih ili emocionalnih poteškoča tokom faze ekspanzije tkiva
  • Produženo vrijeme do konačnog rezultata

Neposredna (primarna) rekonstrukcija dojke

Glavni oblik dojke je rekonstruisan prilikom iste operacije kao i mastektomija. To se radi ili sa režnjem (flapom), implantom (engl. direct to implant) ili kombinacijom oba. Jedna od opcija u ovoj kategoriji je i jednofazna rekonstrukcija. Ovo je jedina tehnika koja ublažava potrebu za dodatnom rekonstrukcijom bradavice, jer su očuvane tokom mastektomije (mastektomija koja štedi bradavice- engl. nipplre sparing mastectomy).

Prednosti:

  • Jedan postupak i proces oporavka
  • Bolji estetski rezultat uspoređeno sa sekundarnom rekonstrukcijom
  • Oblik tijela i grudi se održava tokom čitavog perioda

Nedostaci:

  • Loši estetski rezultat u slučajevima dodatne radioterapije (zbog nekroze masti i fibroze)
  • Duži zahvat te proces oporavka uspoređeno sa samom mastektomijom
  • Nerealna očekivanja o estetskom rezultatu koji se može postići sa rekonstrukcijom.
  • Može biti stresno za pacijenta, čineći višestruke, često teške odluke o tome da li nastaviti sa rekonstrukcijom dojke, pored svih pomiješanih emocija usljed nedavne dijagnoze karcinoma. Nekim ljudima je potrebno ili preferiraju više vremena za obradu informacija koje su primili.
  • Moguće kašnjenje u dodatnom liječenju karcinoma zbog faze oporavka nakon rekonstrukcije

Odložena (sekundarna) rekonstrukcija

Odložena rekonstrukcija se vrši u slučajevima kada pacijent nakon mastektomije nije imao rekonstrukciju ili rekonstrukcija nije bila uspješna. Sekundarna ili odložena rekonstrukcija se vrši koristeći iste tehnike kao primarne, ali bez mogućnosti neposrednog postavljanja implantata. Ovo nije moguće zbog nedovoljne količine mekog tkiva i kože u području dojki.

 Prednosti:

  • Nema kašnjenja u liječenju karcinoma
  • Moguće uklanjanje kože i tkiva zbog prethodne radioterapije
  • Pacijentu omogućava dovoljno vremena za razmišljanje o željenoj opciji rekonstrukcije
  • Proces oporavka je brži nego tokom trenutne rekonstrukcije

Nedostaci:

  • Pacijent provodi period bez jedne ili obje dojke, uzrokujući moguće društvene ili emocionalne poteškoće
  • Dodatni hirurški postupak i proces oporavka nakon mastektomije
  • Inferiorni estetski rezultat zbog dužih ožiljka na grudnom košu i većim kožnim otokom u slučajevima rekonstrukcije sa režnjem (flapom)

Odluka o vremenu rekonstrukcije je složena i pristupamo joj multidisciplinarno. Neophodno je da ljekari uzmu u obzir želje pacijenta, potrebu za postoperativnom radioterapijom, obim bolesti kao i druge zdravstvene uslove prilikom odlučivanja o optimalnom planu liječenja.